Algemene Beschouwingen Programmabegroting 2021

De Corona-crisis waar we momenteel in zitten, vraagt veel van mensen. Ook van onze inwoners. Maar we moeten volhouden. Voor iedereen heeft het gevolgen. Ouderen en kwetsbaren die nauwelijks bezoek kunnen ontvangen. Jeugd die graag samen komt en dat nu niet kan. Medewerkers in de zorg. Er zijn ook mensen die hun baan kwijt raken door deze crisis. Wij hebben als raad uitgesproken dat we doen wat nodig is in deze crisis en als we te weinig middelen krijgen van het Rijk dan zullen we dat aanvullen uit onze reserves. Daar zijn ze voor, voor tegenvallers die je niet van tevoren kunt weten. 

Corona is dus ook een van de risico’s binnen onze begroting. De begroting waar we als Raad middels een motie de kaders voor hadden meegegeven. Daar waren we heel duidelijk in geen verhoging van de belastingen voor burgers en ondernemers en niet de algemene reserves aanspreken. Dat is dus helaas niet gelukt. Maar NLM vindt het zeker in deze tijd van de coronacrisis en de impact die dat heeft op onze inwoners niet acceptabel als de OZB verhoogd wordt. Zeker nu komende jaar de afvalstoffenheffing ook al flink omhoog gaat. Mensen hebben het al moeilijk genoeg. We zijn dan ook mede-indiener van het Amendement Geen OZB verhoging dat de LVM dadelijk zal indienen.

Verder gaf de motie rondom de Kadernota aan dat er geen reserves ingezet mochten worden om de begroting structureel sluitend te krijgen. Dat blijkt toch nodig, namelijk 850.000 euro uit de reserves. Nu wordt voorgesteld om de reserve kansenkaart herstructurering, die niet meer nodig is, zijnde 1.285.000 euro niet vrij te laten vallen naar de algemene reserves maar 1.000.000 daarvan te herbestemmen als reserve gebiedsontwikkeling tussen Thorn en Wessem. Dit als meekoppelkans bij de verhoging van de dijken in dat gebied. NLM is het daar niet mee eens en zijn dan ook mede-indiener van het Amendement Verfraaiing gebied tussen Thorn en Wessem dat dhr Meerts van LVM straks nader zal toelichten. Als dat bedrag van 1.285.000 vrij zou vallen naar de Algemene Reserve dan hoeven we het komend jaar niet zo in te teren op onze reserves.

Verder is er een extra post onvoorzien structureel opgevoerd van 400.000 euro. Wij vinden het opmerkelijk dat als er zo een post in de begroting staat, die dan overal voor ingezet zou kunnen worden. Daarom had NLM een Amendement opgezet dat aangeeft waarvoor die post ingezet mag worden. Ook vinden wij het belangrijk dat de raad goed geïnformeerd zou worden als er geld uit die pot is genomen. Wij vinden het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de stand van zaken omtrent inzet van die 4 ton en het feit of bepaalde risico’s en tegenvallers plaatsvinden. Wij zijn blij dat de coalitie dit ook in heeft gezien en ons idee van informeren over heeft genomen en vervat in het Amendement dat de heer Zeegers van de VVD net heeft ingediend. Wij zijn dus uiteraard mede-indiener van dat Amendement.

Ik wil nu verder de indeling van de begroting aanhouden en kom dan bij:

Sociale kracht en cohesie

HuiskamerPlus Maasbracht

NLM is blij dat de pilot voor mensen met een lichte vorm van dementie een succes was en dat er geld gevonden is om deze 4e openingsdag structureel te maken. Echter er is zoveel toeloop dat er behoefte is aan een 5e openingsdag. Daar heeft het College om budgettaire overwegingen geen invulling aan gegeven. De ruimte van de HuiskamerPlus ligt 1 dag in de week leeg, er is behoefte aan de opening op die 5e dag en het kost 23.000 euro structureel. Eenzaamheid wordt door de gemeente erkend als probleem. Maasgouw heeft zich aangesloten bij het landelijke actieprogramma  Één tegen eenzaamheid. De HuiskamerPlus is een laagdrempelige voorziening en kan in onze ogen heel veel betekenen in de strijd tegen eenzaamheid. Ook draagt de HuiskamerPlus er aan bij dat ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Als je kijkt wat voor bedragen aan andere zaken worden uitgegeven vindt NLM het heel jammer dat het College niet kiest voor een 5e openingsdag. Wij zijn dan ook mede-indiener van het Amendement Verruiming capaciteit Huiskamer Plus Maasbracht van het CDA.

NLM is er verder van overtuigd dat de HuiskamerPlus op langere termijn een besparing oplevert omdat ouderen later of minder vaak gebruik hoeven te maken van zorgvoorzieningen. Voor de gemeente Echt/Susteren is deze besparing reeds onderzocht en NLM zou dat ook graag onderzocht hebben voor onze gemeente en is dus mede-indiener van de motie van Lokaal Belang in deze. 

Kinderraad

De jeugd heeft de toekomst dat is zeker een uitspraak die NLM onderschrijft dus vandaar ook dat wij de Motie van de VVD over budget voor de kinderraad ondersteunen en mede-indiener zijn. De kinderraad, voortgekomen uit een unanieme motie uit 2018, zal binnenkort hopelijk geïnstalleerd worden en wij vinden dat daar ook een budget bij hoort om zelfstandig wat zaken te kunnen uitvoeren zonder terug te hoeven naar de grote mensen Raad.

Laaggeletterdheid  (Amendement Inzet leesconsulenten verdubbelen)

Verder is een steeds groter wordend probleem in Nederland en ook binnen de gemeente Maasgouw de laaggeletterdheid. Nu staat in de begroting wel aangegeven dat er een regionaal beleidsplan laaggeletterdheid gaat komen in 2021. De inzet is om laaggeletterden te bereiken voor deelname aan taal bevorderende activiteiten. Nou is dat heel goed werk en

vooral mee doorgaan, maar NLM vindt dat er te weinig aandacht is voor het voorkomen van laaggeletterdheid. Je moet het probleem aanpakken bij de bron. Voorkomen is beter dan genezen.  Het is algemeen bekend dat lezen een grote invloed heeft op de taalontwikkeling en veel lezen verkleint dus de kans op laaggeletterdheid. Laaggeletterdheid is een combinatie van lage leesvaardigheid en een lage leesmotivatie. Leesmotivatie oftewel leesplezier is een zeer belangrijk aspect om kinderen en jeugdigen aan het lezen te krijgen en houden. De afgelopen tijd zal iedereen er wel iets van mee hebben gekregen in het nieuws, maar de Nederlandse 15 jarige leerling staat onderaan in Europa wat betreft leesplezier. Dit is zeer zorgwekkend. Als kinderen in de basisschoolleeftijd het leesplezier kwijt raken komt dat niet tot nauwelijks nog terug. Leesconsulenten van de bibliotheek gaan naar basisscholen om te werken aan leesbevordering en de leesmotivatie. Zij zijn daarin gespecialiseerd. Wat blijkt nu, de leesconsulenten hebben in de gemeente Maasgouw 1 uur per week per school om hieraan te besteden. Dit is inclusief reistijd en voorbereiding. Dat vindt NLM dus te weinig. Het is overigens zo dat de basisschool voor speciaal onderwijs, die we in onze gemeente hebben, zelfs 0 leesconsulent-uren heeft. Richtlijn voor leesconsulent uren is 4 uur per week per 300 leerlingen. Wij hebben 8 basisscholen dus 8 uur leesbevordering per week voor alle scholen. Nou heeft NLM een amendement opgezet om de leesbevorderingsuren te verdubbelen en de basisschool voor speciaal onderwijs hierin mee te nemen en dus ook 2 uur per week toe te kennen. Totaal zou het dan gaan om 10 uur per schoolweek is 400 uur op jaarbasis. We willen dat financieren door verhoging van de opgelegde taakstelling van de komende jaren wat betreft heroverweging bestaand beleid.

Schoolontbijt

Verder is het een verontrustende ontwikkeling  dat kinderen vaak zonder ontbijt op school komen met alle gevolgen van dien. Zoals bijvoorbeeld slechtere concentratie en daardoor eventueel slechtere schoolresultaten. NLM is dan ook mede-indiener van de Motie Schoolontbijt die dadelijk ingediend zal worden door PWM.

MBO-stageplekken

Wat  betreft de wat oudere jeugd is er de zorgwekkende ontwikkeling dat de MBO-studenten door de coronacrisis moeilijk een stageplaats kunnen vinden. NLM zou graag zien dat de gemeente bij de verbonden partij Keyport, dat een triple helix samenwerking omvat aandringt op creatieve oplossingen voor dit probleem. We zijn dan ook mede-indiener van de motie Stageplekken van de PWM die dhr Richter dadelijk zal indienen.

Woon- en leefklimaat

Klimaatrobuuste inrichting

NLM is blij om te zien dat er incidenteel 100.000 euro uitgetrokken wordt voor duurzame en klimaatrobuuste inrichting van de openbare ruimte. We stimuleren en roepen de burgers op om zoveel mogelijk regenwater af te koppelen en bij de inrichting van tuinen zoveel  mogelijk groen toe te passen in plaats van verharding. Wij vinden dat we dan als gemeente ook het goede voorbeeld moeten geven. We zullen dan ook het amendement van LVM over duurzame en klimaatrobuuste inrichting niet steunen. 

Regionale Energie Strategie

Wat betreft de regionale energie strategie kan ik alleen maar zeggen dat NLM hoopt dat voor de totstandkoming van de definitieve RES in juli 2021 alle partijen, ook de burgers voldoende erbij betrokken worden, zodat er draagvlak wordt gecreëerd. En dat dat ook gebeurt op tijdstippen die voor werkende mensen haalbaar zijn. Nu bijvoorbeeld worden belanghebbenden uitgenodigd voor een pitchsessie om zich te laten informeren en die vindt plaats van 15.30 tot 17 uur. Dit is voor werkende mensen niet te doen. We hopen dat dit tijdens het participatieproces richting de burgers anders verloopt. 

Levensloopbos

De Motie van de VVD over het levensloopbos. We vinden dit een goed idee, zeker nu in deze coronatijd zou een plek, los van een begraafplaats, uitstrooiveld of urnenmuur om te herdenken goed passen. En dan ook nog meer aanplant van bomen dat kan NLM alleen maar toejuichen zo een initiatief. We zijn dan ook mede-indiener van deze motie.

Verkeersveiligheid

Wat betreft verkeer zal NLM in de gaten blijven houden of er een goede oplossing tot stand komt uit het overleg tussen ondernemers Havenstraat Maasbracht en de gemeente in het kader van de verkeersveiligheid aldaar. 

NLM hoopt dat er 2021 eindelijk een oplossing komt voor de parkeeroverlast van Funbeach een oplossing waar hopelijk alle belanghebbenden zich in kunnen vinden. 

Economie, arbeid en inkomen

Vakantieparken

Wat betreft de revitalisering vakantieparken hopen we inderdaad dat de parken met de juiste aanpak weer recreatief worden geëxploiteerd in de toekomst. We hopen echter wel dat in dat gehele proces ook aandacht is voor de mensen die op die parken wonen, omdat er voor hen geen reguliere woningen beschikbaar zijn. Betaalbare huurwoningen blijft een probleem binnen de gemeente Maasgouw. 

Gemeentebestuur en organisatie

Gemeentelijke informatievoorziening

NLM vindt het een kwalijke zaak dat het wegvallen van de huis-aan-huis krant Via Maasgouw na al bijna een jaar geleden plaats vond en er nog steeds geen oplossing is. Nu worden de mensen hoofdzakelijk door online kanalen geïnformeerd. NLM vindt het belangrijk dat er ook een offline informatiekanaal is voor de burgers. We wachten met smacht het onderzoeksrapport omtrent dit onderwerp af en hopen dat er een goede oplossing bedacht wordt. NLM heeft de portefeuillehouder hierover een mooi voorbeeld van een andere gemeente doen toekomen. Die hebben reeds de vijfde druk van een eigen gemeentelijk magazine laten verspreiden door de plaatselijke verenigingen, die zo ook hun kas kunnen spekken. Wij vinden het dan ook zeer jammer dat de gemeente Maasgouw een jaar na dato pas in de afronding van de onderzoeksfase zit.  

Dit waren onze algemene beschouwingen en ik wil tenslotte namens NLM de griffie, onze nieuwe griffier Belinda en natuurlijk Mariëtte bedanken voor de ondersteuning. Er zijn de afgelopen weken menig mailtje en telefoontje van mij naar hen gegaan. Bedankt. Mijn complimenten Belinda hoe je de raad bij de eerste begrotingsbehandeling voor jou van de gemeente Maasgouw, hebt ondersteund. Verder natuurlijk bedankt het college van B&W, de ambtenaren en de andere fracties voor de samenwerking afgelopen jaar. En vanaf deze plek let allemaal goed op jezelf en blijf gezond!